Achtergrond

talen: ennl

Wat is MeetjeStad?

Wij meten aan het weer en het klimaat in Amersfoort en omgeving. Maar we doen veel meer: we interesseren mensen in hun omgeving, we brengen mensen bij elkaar, we ontwikkelen hardware en software voor burgerwetenschap.

Meet je stad is een project dat volledig wordt uitgevoerd door een groep betrokken inwoners van Amersfoort. Zij werken samen met de gemeente Amersfoort, waterschap Vallei en Veluwe en De WAR. Meer weten? Neem contact op via info@meetjestad.net.

Hoe is het begonnen?

Het is begonnen toen Universiteit Amersfoort net bezig was met een ander burgerwetenschapsproject, een onderzoek naar historische watersystemen, en de gemeente Amersfoort een project zocht waarbij inwoners meer betrokken zouden raken bij het klimaat in hun directe omgeving. Er was al snel een match, en de eerste ideeen voor Meet je Stad werden geboren. De gemeente had een ander doel dan Universiteit Amersfoort. De gemeente wilde betrokkenheid, Universiteit Amersfoort wilde solide wetenschap bereikbaar maken voor een groot publiek. Die verschillende doelen konden allebei makkelijk gehaald worden in het project. Nu zijn er een hoop mensen betrokken, en zijn er ook bruikbare meetgegevens en een goede onderzoeksopzet.

Waar staan we nu? 

Er staan in Amersfoort ongeveer 80 actieve meetkastjes

We bereiken met de nieuwsbrief meer dan 200 mensen in en om Amersfoort (maar ook verder weg en in het buitenland)

Er staan in Bergen Noorwegen ongeveer 50 kastjes

In Bergen zijn ongeveer 80 kastjes gebouwd, waarvan er nu 50 online zijn. Op de kaart zie je maar de helft, dat komt door een probleem met de GPS. Die kastjes zijn wel actief, maar omdat de omgeving zo bergachtig is, zien de meeste kastjes maar de helft van de hemel, en dus te weinig satellieten. Dat probleem wordt nu opgelost door de lokale groep.

Het is een mooi voorbeeld van hoe je een lokaal, dus in Amersfoort, ontstaan project niet zomaar ergens anders kunt planten. Elke plek heeft haar eigen eigenaardigheden en behoeften. Die lokale gemeenschap moet dus actief haar eigen vragen beantwoorden. Ook heeft Noorwegen weinig aan metingen van hittestress, ze hebben veel meer last van wateroverlast.

We werken samen met SMAL Zeist en diverse andere initiatieven

We dragen dit project uit op allerlei platforms

Er zijn vier onderzoeksgroepen actief

  • Eén groep houdt zich bezig met daadwerkelijk meten van klimaatfactoren. Zij bouwen zelf meetkastjes. De eerste prototypes meten sinds zomer 2015 temperatuur en luchtvochtigheid. In de loop van 2016 worden sensoren uitgezet in de hele stad en gekoppeld in een netwerk. De gegevens uit deze sensoren zijn te zien op de datawebsite en onder het kopje METEN kan je meekijken naar de grafieken die worden gegenereerd.
  • Een andere groep houdt zich bezig met het inventariseren van bloeitijden van veelvoorkomende planten in Amersfoort. Er is een lijst opgesteld en iedereen kan meedoen met de inventarisatie. Klik voor meer informatie op de knop FLORA.
  • De datagroep bekijkt alle data, maakt grafieken en schrijft erover. Ze denken mee over waar er kastjes bij moeten komen om bepaalde vragen beter te kunnen beantwoorden.
  • De luchtkwaliteitgroep is nog in wording. De luchtkwaliteitssensoren worden op dit moment getest in setjes van 3 verschillende sensoren per plek. Binnenkort zal er een sensor gekozen worden om mee verder te werken.

Wat meten we?

Op dit moment wordt er standaard luchtvochtigheid, temperatuur en op bepaalde plekken lichtinstraling gemeten. Er wordt gewerkt aan een set die luchtkwaliteit meet, om te beginnen met en fijnstofdeeltjesteller. Ook is er een groep bezig te kijken wat er gemeten kan worden aan water. Waterkwaliteit, temperatuur, doorstroming, grondwaterpeil, bodemvocht en bepaalde chemische elementen zijn daarbij interessant om te meten.

Waarom doen we dit?

Er zijn legio redenen om zelf je omgeving te meten. De meeste mensen doen mee uit nieuwsgierigheid. Hoe heet is het tijdens een hittegolf in jouw straat? En hoe heet in die mooie bomenlaan verderop?

Het KNMI meet natuurlijk ook temperatuur, maar niet in jouw straat. Voor hen is het belangrijk om een meting te hebben waar de invloed van bebouwing niet in terug komt. Maar voor jou is het juist belangrijk om die invloed wel te weten, die gebouwen staan er nou eenmaal.

Meet je Stad richt zich nu vooral op het hitte-eiland effect, wat inhoudt dat in hete periodes de bebouwing van de stad zorgt dat de hitte niet weg kan. Daar hebben stadsbwoners last van. Het kan gezondheidseffecten hebben, maar ook sociale effecten en problemen met de infrastructuur opleveren. Het hitte-eiland effect is heel goed meetbaar met de sensoren die Meet je Stad gebruikt.

Maar er is natuurlijk nog veel meer te meten. Doe vooral mee als je zelf een idee hebt!

Toekomstplannen

Meet je Stad breidt zich snel uit, zowel geografisch als in de breedte van de onderzoeksvragen.

Na een start in Amersfoort zijn er nu al werkgroepjes in Apeldoorn, Enschede, Tilburg en Bergen (Noorwegen). Losse sensoren vind je van Oslo tot Ethiopie. Het is geen doel om uit te breiden, maar als er in een stad een groepje is dat graag aan de slag wil, dan helpen we ze graag op weg. Alles is open source, dus iedereen kan het sowieso kopieren.

Er wordt al flink geexperimenteerd met andere sensoren, andere oplossingen voor energievoorziening en andere technische verbeteringen. Daarnaast zijn er nog veel vragen die je niet perse met sensoren beantwoordt, maar met observaties of gesprekken.

Meedoen?

We zijn altijd op zoek naar mensen, denkers en doeners, jong en oud. Lees meer >>

Zelf zoiets beginnen?

We werken samen met initiatieven die ook een citizen science project rond het meten van weer en klimaat willen opzetten. Zo hebben we in de zomer van 2018 een groep in Bergen, Noorwegen op weg geholpen.

Ben je voor jouw omgeving op zoek naar kennis en ervaring om ook iets dergelijks op te zetten?

Mail naar: meedoen@meetjestad.net

Luchtkwaliteit

Aanpak schone lucht: plan gemeente Amersfoort 2019

Sheets College Frans de Bree: 13 december 2019

Wat is citizen science?

RIVM en citizen science

Ons eigen project: Meet je Stad

A build your self radio activity sensor: SafeCast: https://blog.safecast.org/

10 popular citizen science projects (blog page)

Curieuze neuzen (luchtkwaliteit in Vlaanderen)

Wikipedia: list of citizen science projects

Do Something Great: BBC about citizen science

National Geographic about citizen science

10 Principles of Citizen Science

SciStarter: everybody counts

NETLAKE Citizen Science: water quality in several countries (among NL)

Citizen science en hardheid (drinkwater)

Meet je stad in de media